‘Bugonia‘: Emma Stone je alien?

Radioheadov album “The Bends” iz 1995. čini se da je poslužio kao inspiracija za glavni plakat filma “Bugonia”. Poza medom prelijevene obrijane glave Emme Stone na posteru “Bugonije” podosta nalikuje položaju lutke za oživljavanje CPR-om na “coveru” albuma.

Članovi Radioheada kasnije su opisali naslovnicu kao da “android otkriva ekstazu i agoniju” (i moguće najavili pjesmu “Paranoid Android” s albuma “OK Computer”), a izraz lica oskarovske glumice također je naizgled negdje između ta dva pola. S obzirom da se Radiohead na “The Bends” bavio temama otuđenja, tjeskobe, paranoje, identiteta i teške prilagodbe nakon mračnog, traumatičnog iskustva, moguće da konekcija nije slučajna.

Naime, novi film hiperproduktivnog grčkog redatelja s američkom adresom Yorgosa Lanthimosa, njegov treći od 2023. nakon “Ubogih stvorenja” i “Kinds Of Kindness”, obrađuje slične teme 30 godina kasnije kao refleksija jednog znatno turbulentnijeg vremena ljudske egzistencije, tj. sve krhkijeg i luđeg svijeta današnjice.

Scenarist Will Tracy (“Meni”, “Nasljeđe”) napisao je “Bugoniju” tijekom traumatične koronske pandemije, nadahnut južnokorejskom SF komedijom iz 2003. “Save The Green Planet!”. Sveopće otuđenje, paranoidna atmosfera, teorije zavjere iz podcasta i drugih medija, nepovjerenje u vladajuće strukture, antikorporativna “eat the rich” oštrica... sve je tu.

Američki remakeovi južnokorejskih filmova u pravilu ne uspijevaju (npr. “Zrcala”, napose “Oldboy” Spikea Leeja naspram originala Chan-wook Parka), ali “Bugonia” je prilično uspjela zato što je izvornoj priči dala novi kontekst i predstavlja povratak u formu za Lanthimosa i njegovu glumački neustrašivu muzu Stone nakon “Kinds Of Kindness”.

Stone je ovaj put Michelle Fuller, ledena kraljica i direktorica farmaceutske kompanije za koju teoretičar zavjere i pčelar Teddy (nanovo izvanredni Jesse Plemons; glumio i u “Kinds Of Kindness”) misli da je izvanzemaljka s planeta Andromeda i planom da zatre čovječanstvo.

Ako Michelle možda i nije alien, svakako je nehumana osoba, “čisto korporativno zlo” zaslužno za “tehnoporobljavanje planeta” od čega pate i medonosne pčele, ujedno i žena čija je kompanija, doznajemo iz crno-bijelih flešbekova, neposredno uzrokovala da Teddyjeva majka (Alicia Silverstone) padne u komu, što se može sagledati i kao nuspojava korone.

Skockana Michelle i zapušteni Teddy pripadnici su dijametralno suprotnih društvenih klasa, i to je jasno u uvodu kad Lanthimos prikazuje njihove treninge kod kuće. Skriven iza maske s licem Jennifer Aniston (Lanthimos je, vjerovali ili ne, veliki fan “Prijatelja”!), Teddy će s rođakom Donnyjem (Aidan Delbis) oteti i zatočiti Fullericu u njihovom “stožeru ljudskog otpora”, kako bi ona ugovorila sastanak sa svojim alienskim carem i dogovorila povlačenje vrste s našeg planeta.

“Znakovi su očiti, uska stopala, blagi pregriz, gustoća kose...”, nabraja Teddy uz dodatak “Instagram ti je pun andromedskog koda”. “Ono više nema kontrolu, mi je imamo”, inzistira Teddy. Kosu su on i rođak obrijali zatočenici da ne može kontaktirati s matičnim alienskim brodom tako da Stone, zgodno, izgleda kao Sigourney Weaver u “Alienu 3” (ili mutantkinja Emma Corrin u “Deadpoolu i Wolverineu”). Klaustrofobični sudar klasa pod Teddyjevim krovom nose odlični glumci i Lanthimosova efektno svedena, ali ne i kazališna režija (“Ovo nije ‘Smrt trgovačkog putnika’...”, kao da naglašava Teddy u redateljevo ime).

Režija je sličnija njegovim ranim grčkim radovima između crnog humora i crvenog horora (“Očnjak”), lišena budžetiranih “fish eye” stilizacija od “Ubojstva svetog jelena” i “Miljenice” naovamo. Lanthimos nije omekšao i otupio svoju satiričku oštricu, pače još uvijek ima oštar žalac i zna ubosti kao pčela, ne mareći za suptilnosti u svojoj kritici.

Film ponešto pada u zadnjem činu i dobio bi veću ocjenu da je završio barem pet minuta ranije, ali svejedno daje intrigantan autsajderski pogled na modernu Ameriku od strane “alienskog” Grka koji koketira sa psihološkim hororom “Misery” Roba Reinera i Carpenterovim satiričkim SF akcijskim kultom “They Live” o vladavini prerušenih izvanzemaljaca na Zemlji. Je li Michelle žena ili “humanoid Fuller”? Je li stvarno “Oni žive” među nama?