‘William Tell‘: Strijelčevo novo ruho

Iznenađujuće je malo filmova snimljeno o legendarnom švicarskom narodnom heroju i strijelcu Williamu Tellu usporedi li se njegova kinematografska brojka s neprekidnim nizom avantura znatno popularnijeg heroja Robina Hooda, od razdoblja Errola Flynna, preko Kevina Costnera do Russella Crowea i Tarona Egertona.

Baš zato, pojava “Williama Tella” u kinima izaziva zanimanje, to više jer se radi o visokobudžetnom, mahom europskom povijesnom spektaklu teškom 45 milijuna dolara u režiji irskog filmaša Nicka Hamma (“Sklonište straha”, “Ukleta vožnja”) koji nije vičan takvim blockbusterskim proračunima i filmovima.

“William Tell” u tom smislu preuzima štafetu od nova “Tri mušketira” (“D’Artagnan”, “Milady”) i recentnog “Grofa Monte Crista”, europskih filmova koji se s raskošnijim produkcijskim vrijednostima žele nametnuti dominantnim američkima i preoteti im ponekog gledatelja na kinotržištu.

Pa ipak, tajming ispada dvosjekli mač za “Williama Tella”. Film se pojavio u kinima nakon megaspektakla “Gladijator II” kojemu ne može parirati kad su u pitanju visoki budžet i tzv. “production values”. U isti mah, to je “Williamu Tellu” i određena prednost u smislu da je svedeniji u pogledu pretjeranih akcijskih scena potenciranih blockbusterskom računalnom grafikom (babuni, morski psi, nosorozi).

Hamma srce više vuče prema staromodnim komercijalnim hollywoodskim historijskim spektaklima iz devedesetih/ranih dvijetisućitih s vatrenim govorima o slobodi i časti (otprilike do pojave prvog “Gladijatora” ili, ajde, “Troje”) kao što su “Braveheart” i “Patriot” s Melom Gibsonom, “King Arthur” s Cliveom Owenom..., dakle iz epohe kad su statisti još uvijek bili od krvi i mesa, a ne piksela kao posljednjih petnaestak godina.

No istodobno izgleda kako redatelj želi “Williamu Tellu” podariti i pečat novovjekog festivalskog povijesnog filma tipa “The Northman” Roberta Eggersa i “The Promised Land” s Madsom Mikkelsenom. Nije slučajno da u glavnoj ulozi nastupa Mikkelsenov zemljak, danski glumac Claes Bang (“Kvadrat”), viđen u “Sjevernjaku”. Razapetost između Europe i Hollywooda obija se o glavu “Williamu Tellu” i čini ga neujednačenim da bi dobacio iznad prosjeka.

Srećom, Hammova režija omogućava mu da bude pogodan za jedno gledanje, mjestimice i uzbudljiv, neovisno o nespretnom politiziranju između redaka i kontekstualizaciji zbivanja s paralelama između Križarskih ratova i novih napetosti na Bliskom istoku (“prošlost se ponavlja”) koje je intrigantnije povlačio Ridley Scott u “Kraljevstvu nebeskom”, možda i zato što njegovi likovi nisu bili subverziji ne baš skloni Švicarci.

Naime, Tell je odjenut u novo ruho i u filmu ima pozadinsku priču: borio se u Križarskim ratovima i tamo u Svetoj zemlji upoznao buduću suprugu (Golshifteh Farahani; “Paterson”) i posvojenog sina (Tobias Jowett), nakon čega se zarekao da odustaje od nasilja, ali ponovno će uzeti oružje u ruke i povesti pobunu protiv dušmanske austrijske vlasti na čelu s okrutnim crno-bijelo oslikanim likovima poput Gesslera (Connor Swindells; “Sex Education”).

Međutim, nijedna akcijska sekvencija ne ostaje posebno u sjećanju kao scena s jabukom, napeta poput samostrela. Gessler prisiljava Tella da iz propisne daljine odapne strijelu i skine jabuku s glave sina prislonjena na stup. Tell u toj sceni najviše pogađa metu.