‘Označena‘: Djevojka bez lica

Presađivanje kože nalazi se u središtu niskobudžetnog novozelandskog tjelesnog horora “Označena” (“Grafted”), koji je ostao u sjeni zvučnijih istovjetno žanriranih filmova “Supstanca” i “Zajedno”, ali zaslužuje biti viđen. Na prvu loptu dugometražni prvijenac Novozelanđanke Sashe Rainbow izgleda kao njihova kopija, premda je imao premijeru svega par mjeseci nakon “The Substance”, odnosno gotovo pola godine prije “Together”.

Rainbow također na groteskno-morbidan hororski način s puno oštre satire preispituje idealne standarde ženske ljepote otisnute na jumbo-plakatima (“Supstanca”), a ovdje imamo bušilicu umjesto električne mini pile (“Zajedno”), no “Označena” baštini još neke utjecaje unutar matičnog žanra strave i izvan njega, od “Eyes Without a Face” i “It’s What’s Inside” do “Čovjeka bez lica”, “Opasnih djevojaka” i “Šašavog petka”.

Protagonistica filma je Wei (Joyena Sun), povučena kineska studentica na razmjeni u novozelandskom Aucklandu koja želi kompletirati istraživanje oca znanstvenika. Otac je pokušavao radikalnim eksperimentom popraviti svoje i njezino lice (golemi ružičasti madeži), ali pritom je umro kad se regenerirana koža otela kontroli i prekrila mu usta i nos u prizorima na tragu ispitivanja Nea od strane agenta Smitha u policijskoj postaji u “Matrixu”, samo još košmarnijima.

Sada je Wei pod velikim pritiskom da postane lijepa/popularna i dobije “new look” kako bi se bolje udomaćila kao strankinja, s obzirom na to da je ismijavaju atraktivne zlobne djevojke, a jedna od njih, barbikolika Eve (Eden Hart), potajice ljubuje s profesorom (Jared Turner) koji je prisvojio njezin znanstveni rad pa sve to u njoj polako budi ubojite porive.

Kad Wei nehotice ubije jednu od cura, ona odluči preuzeti njezino lice i staviti ga na svoje u “Face/Off” stilu (svojevrsna “Djevojka bez lica”), nakon čega, ne pretjerano uvjerljivo, iduća ubojstva baš i neće biti slučajna. U tom trenutku u kozmetički tjelesni horor redateljica ubacuje osvetnički slasher, pa i komediju o zamjeni tijela (i lica), crnu da ne može biti crnja.

“Body horror” i “body swap” komedija prirodno se slažu i to je znatno zanimljivije od slashera režijski i glumački kad maskarada stupi na snagu, odnosno Wei/Sun posegne za višestrukom krađom identiteta i nađe se u koži drugih djevojaka/glumica, preuzimajući njihove manire itd.

“Pogledaj me kako sam sad lijepa”, govori Wei u tijelu Eve, a Hart koristi danu situaciju do glumačkog maksimuma i pokazuje se kao otkriće filma. S vremenom redateljica kao da gubi konce u sve krvavijoj maskaradi i “Grafted” prijeti postati isključivo festival groteske sa šest deformiranih lica (i tijela) koja traže većeg autora od Rainbow. No, treba priznati da redateljica ima dar za vizualizaciju kadra po uzoru na Coralie Fargeat (“Revenge”, “The Substance”) i vođenje glumaca, kao i to da se ispod stilizirane hororske površine “Označene” može pronaći nešto alegorijske “supstance” (dakle, film ima “style”, ali nije da nema i “substance”).

Čini se da je Rainbow snimila horor (i) kao metaforu o teškom uklapanju “drukčijih” ljudi u društvo, od studenata na fakultetu do imigranata u stranoj zemlji. Wei strši među studenti(ca)ma po madežu i po tome što je Kineskinja. A tu je i zrnce pandemijske subverzije. Biološki eksperimenti u filmu počeli su u laboratoriju u Kini, odakle je pobjegao koronavirus.